هنر تنظیم دقیق اِلِمان‌های فنی سایت به‌منظور افزایش رؤیت‌پذیری آنلاین (Visibility) سئوی تکنیکال نام دارد. بدون بهینگی فنی، لینک‌سازی و تولید محتوا با بازده کامل اثربخشی نخواهند داشت.
وبسایت را می‌توان به یک ماشین مسابقه‌ای تشبیه کرد. اگر این ماشین بهترین بدنه و آیرودینامیک (محتوا)، ماهرترین راننده (متخصص سئو) و سالم‌ترین اتصالات و سیستم برق (لینک‌ها) را داشته باشد، بدون یک موتور قدرتمند (جنبه‌های فنی سایت) راه به جایی نخواهد برد.
رقابت برای کسب بهترین جایگاه در صفحه نتایج جستجو بسیار بالاست و کاربران صبر چندانی ندارند. اگر سایت از نظر فنی به بهترین شکل ممکن برای کاربر بهینه نشده باشد، او صفحه را می‌بندد و روی نتیجه‌ای دیگر کلیک می‌کند.
رقابت در حوزه سئو به حدی شدید است که طبق گزارش بکلینکو:
میانگین سرعت بارگذاری صفحه برای ده نتیجه برتر ۱.۶۵ ثانیه است. سرعت لود فقط یک المان از دریای سئو تکنیکال است. یک اشتباه کوچک در بهینه‌سازی فنی، تصویر زشتی از سایت برای گوگل و کاربران ایجاد می‌کند.
باتوجه‌به اهمیت این شاخه سئو، در این مقاله از تسمینو به دل سئو فنی می‌زنیم. با بررسی انواع راهکارها، ترفندها و مراحل به شما کمک می‌کنیم تا زیرساخت فنی سایت‌تان را مثل یک ساعت سوئیسی تنظیم کنید. اگر می‌خواهید جزو برنده‌های صفحه نتایج گوگل باشید، این مقاله را از دست ندهید.
سئو فنی یا سئو تکنیکال دقیقاً به چه معناست؟
سئو فنی یا Technical SEO، زیربنای سایت را تشکیل می‌دهد. بهینه‌سازی فنی سایت باعث می‌شود سه فرایند کراول (Crawl یا خزیدن ربات‌های موتور جستو) و ایندکس (ثبت سایت در موتور جستجو) به‌شکل بی‌نقص انجام شود. در داکیومنت‌های رسمی گوگل، خزش و ایندکس به‌صورت زیر تعریف شده است:
- کراولینگ: گوگل توسط برنامه‌هایی خودکار به‌نام کراولرها متن، تصاویر و ویدیو‌های را از صفحات پید‌اشده در اینترنت دانلود می‌کند.
- ایندکسینگ: گوگل متن، تصاویر و فایل‌های ویدیویی موجود در صفحه را آنالیز می‌کند و اطلاعات را در ایندکس گوگل که یک دیتابیس بزرگ است ثبت می‌کند
به‌طورخلاصه، سئو فنی یعنی ایجاد فضایی که حداکثر پتانسیل محتوا و لینک‌ها در آن شکوفا شود. دلیل آن که نام Technical برای این نوع سئو در نظر گرفته شده، این است که هیچ ارتباطی به موضوع و یا محتوای سایت شما نداشته و همه چیز به زیرساخت‌های اصلی سایت مربوط است.
این المان‌ها را به‌طورکامل بررسی خواهیم کرد زیرا آنها برداشت موتور جستجو از وبسایت را شکل می‌دهند و در ساخت چارچوبی برای تسهیل دسترسی موتور جستجو و کاربر به سایت نقش دارند. تکنیکال سئو به برطرف‌کردن ایرادات و ارورها خلاصه نمی‌شود، بلکه طی آن، معماری سایت به انسجام می‌رسد.
تفاوت سئو تکنیکال با سئوی داخلی و خارجی؛ بررسی قلمروی شاخه‌های بهینه‌سازی
حالا تاحدودی می‌دانید سئو تکنیکال چیست اما آیا از تفاوت آن با سایر شاخه‌های بهینه‌سازی آگاه هستید؟ برای بررسی فرق بین سه فرم اصلی سئو باید دامنه فعالیت و نحوه تأثیر‌گذاری آنها روی رشد سایت را بررسی کنیم.
سئو داخلی یا آن پیج (On-page) با محتوا و المان‌های داخلی صفحات وب سروکار دارد. بهینه‌سازی بدنه محتوا به شاخه داخلی ارتباط دارد. سئو خارجی (Off-page) هم روی فعالیت‌های بیرون از مرز سایت متمرکز است. برای مقایسه سئوی فنی با شاخه‌های آف پیج و آن پیج می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تکنیکال سئو از دسترسی‌پذیری و عدم وجود ارورها اطمینان حاصل می‌کند. این شاخه با ایجاد زیربنای فنی سالم، رضایت کاربر و خزش بهینه را تضمین می‌کند.
- سئو داخلی به‌طور مستقیم روی تطبیق محتوای ارزشمند با کوئری جستجو کاربر اثر دارد. افزایش تعامل و نرخ کلیک (CTR) جزو اصلی‌ترین کارکردها آن-پیج هستند. در بخش داخلی، هر صفحه برای یک کلمه کلیدی خاص و سازگار هدف کاربر از جستجو (Search Intent) بهینه می‌شود.
- سئو خارجی در تقویت شهرت و اعتبار (آتوریتی) سایت نقش دارد. فاکتورهای خارجی مثل بک‌لینک‌ها، سوشال سیگنال و برند منشن از مهم‌ترین تکنیک‌ها در آف-پیج به شمار می‌آیند. بهینه‌سازی خارجی روی اعتبار سایت نزد موتورهای جستجو و ارتباط موضوعی آن با حوزه فعالیت تأثیر می‌گذارد.
در واقع برای سئوی یک سایت، باید آن را از جنبه‌های مختلفی بررسی کنید تا بتوانید بهترین نتیجه را بگیرید. هیچ سایتی با تمرکز روی یک جنبه و رها کردن جنبه‌های دیگر، موفق نمی‌شود. سئوی تکنیکال اهمیتی کمتر از دو شاخه دیگر ندارد. با مطالعه بخش بعدی به اثرات این نوع بهینه‌سازی پی خواهید برد.
سئو تکنیکال چه اهمیتی دارد؟ دو اثر حیاتی بهینه‌سازی فنی برای سایت
با اختصاص زمان و بودجه به ارتقاء زیرساخت فنی سایت، سایر تلاش‌های تیم سئو تکمیل خواهد شد. سئو تکنیکال به‌خاطر دو نوع اثرگذاری هم برای کاربر و هم برای موتور جستجو در رؤیت‌پذیری سایت اهمیت دارد. دلایل اهمیت سئو تکنیکال را در بخش زیر نوشته‌ایم.
بهبود قابلیت کراول سایت
یکی از کلیدی‌ترین کارکردهای سئو فنی، ارتقاء قابلیت کراول (Crawlability) سایت است. قابلیت خزش به میزان سختی کار ربات‌های موتور جستجو (خزنده‌ها یا Crawler) برای نفوذ به درون سایت گفته می‌شود. سرچ انجین‌ها مثل گوگل، از ربات‌ها برای کشف صفحات جدید وب یا آپدیت فهرست صفحات ثبت‌شده قبلی استفاده می‌کنند.
یک ساختار بهینه زمینه را برای دسترسی خزنده‌ها به صفحات مهم و درک محتوای آنها فراهم می‌کند. برای مثال، نقشه سایت (sitemap) مثل یک راهنمای مسیریابی برای بات‌ها عمل می‌کند یا فایل robots.txt بخش‌های بی‌نیاز از کراول را مشخص خواهد کرد.
بهبود تجربه کاربری (UX)
نوع دیگر اثرگذاری سئو فنی برای سایت، نقش آن در بهبود تجربه کاربری یا UX است. سرعت و امنیت سایت در کنار سازگاری با موبایل، امکان گشت‌وگذار بی‌دردسر و سریع کاربران در بین صفحات را فراهم می‌کند. بارگذاری کند یا نقص در نمایش ساختار روی گوشی، حس بدی به کاربر می‌دهد.
برای الگوریتم‌های گوگل، سرعت لود صفحه ارزش زیادی دارد و صفحات کند به‌خاطر ایجاد نارضایتی در کاربر، افت رتبه را به همراه دارند. حالا کاربران بیشتر از چند ثانیه برای بارگذاری کامل صفحه صبر نخواهند کرد. این نارضایتی به شکل خروج کاربر از صفحه بروز می‌یابد که نرخ پرش یا Bounce Rate را افزایش می‌دهد.
خروج کاربر از سایت یا لذت‌بردن از حضورش در صفحات توسط الگوریتم‌ها برای گوگل نمایان می‌شود. بدین ترتیب، هر سایتی که کاربران راضی بیشتری داشته باشد، به رتبه‌های برتر SERP صعود خواهد کرد.
عناصر اصلی سئو فنی؛ المان‌های مهم سایت در بهینه‌سازی تکنیکال کدام‌اند؟
سئوی تکنیکال شامل بهینه‌سازی موارد متعددی از المان‌های سایت می‌شود. برخی از این عناصر برای کاربر ملموس و تعدادی دیگر از دید او پنهان هستند اما مستقیماً توسط موتور جستجو پایش می‌شوند. در این بخش به عناصر اصلی سئو فنی و موارد زیرمجموعه هرکدام اشاره کرده‌ایم.
۱- بهینه‌سازی سرعت سایت
حالا دیگر متوجه شده‌اید که نقش سرعت سایت در سئو فنی چیست. همه دستورالعمل‌ها و الگوریتم های گوگل برای ایجاد بهترین تجربه با برترین محتوا برای کاربر طراحی شده‌اند. طبیعتاً یک صفحه کند هیچ مطابقتی با هدف گوگل برای ایجاد تجربه بی‌نقص ندارد و به قعر صفحه نتایج سقوط خواهد کرد.
ترفندهای مختلفی مثل استفاده از CDN پرسرعت در این بخش کاربرد دارد. در ادامه این بخش چند روش مرسوم برای افزایش سرعت سایت را مرور می‌کنیم:
کَش کردن صفحات
ذخیره‌سازی یک نسخه از صفحات وب در مرورگر کاربر، به‌اصطلاح کش‌کردن (Caching) نام دارد. با کش‌شدن صفحات، سرعت بارگذاری برای کاربرانی که به سایت برمی‌گردند کاهش پیدا می‌کند. ذخیره‌سازی را به‌غیراز مرورگر می‌توان روی سرور (Server-side) نیز انجام داد.
مینیفای‌کردن کد
منظور از مینیفای‌کردن (Minifying) بهینه‌سازی کدها در برنامه‌نویسی سایت است. در طراحی سایت از زبان‌های نشانه‌گذاری HTML و CSS و همچنین زبان برنامه‌نویسی جاوا اسکریپت استفاده می‌شود.
فشرده‌سازی فایل‌ها
به‌منظور کاهش حجم فایل‌های سایت می‌توان آنها را فشرده کرد. فشرده‌سازی فقط برای تصاویر کاربرد ندارد و موجب دانلود سریع‌تر فایل‌ها می‌شود.
تغییر فرمت تصاویر
یکی از سنگین‌ترین واحدهای سازنده سایت، عکس‌ها هستند. در سئوی فنی می‌توان با استفاده از نسل جدید فرمت‌ها مثل WebP یا AVIF، حجم عکس را به‌شکل قابل توجهی کاهش داد. با انتخاب یک فرمت مناسب، هیچ تغییری در کیفیت عکس ایجاد نمی‌شود.
۲- سازگاری با موبایل
کمتر کسی را می‌توان پیدا کرد که برای رفع هرگونه نیاز با گوشی در گوگل و سایت‌ها گشت‌وگذار نکند. صفحه نمایش موبایل حالا دیگر به میزبان اصلی وب‌گردی تبدیل شده است. به‌همین‌خاطر، گوگل به نمایش مناسب سایت روی نمایشگر موبایل‌های هوشمند اهمیت می‌دهد.
برنامه‌نویسی سایت باید با هدف سازگاری با ابعاد مختلف صفحه نمایش (موبایل و تبلت) و ویژگی‌های خاص این دیوایس‌ها (صفحه لمسی) انجام شده باشد. بهینه‌سازی سایت برای موبایل‌فرندلی بودن به‌خاطر دو عامل زیر اهمیت پیدا کرده است:
الگوریتم موبایل فرست ایندکس
الگوریتم Mobile-First Index به معنای آن است که گوگل عمدتاً از نسخه موبایل سایت برای تعیین رتبه و ایندکس استفاده می‌کند. به‌خاطر این الگوریتم، بهینه‌سازی برای موبایل اهمیت بسیاری دارد. تجربه بی‌نقص کار با سایت در موبایل و تبلت به حفظ رؤیت‌پذیری کمک می‌کند.
توضیحات گوگل درباره اهمیت سئو سایت برای موبایل را بخوانید:
محتوای موبایل باید حتماً مشابه محتوای سایت در دسکتاپ باشد. اگر سایت‌تان در موبایل محتوای کمتری از سایت دسکتاپ دارد، نسخه موبایلی را طوری به‌روزرسانی کنید که محتوای اصلی معادل نسخه دسکتاپ باشد.
می‌توانید برای ارتقاء تجربه کاربری، دیزاین متفاوتی روی موبایل داشته باشید (مثلاً قرار‌دادن محتوا در منوهای آکاردئونی یا تب‌ها). فقط محتوا باید حتماً معادل سایت دسکتاپ باشد چون تقریباً کل ایندکسینگ سایت شما از نسخه موبایلی انجام می‌شود.
ریسپانسیو بودن سایت
ریسپانسیو بودن سایت به معنای تغییر چیدمان و ابعاد صفحه و المان‌ها برای تطبیق با ابعاد مختلف نمایشگرها است. با ریسپانسیو کردن سایت، تجربه کاربری در همه دستگاه‌ها یکسان باشد.