سایت مپ ها فایلی متشکل از ساختار وبسایت هستند که سلسله‌مراتب صفحاتِ درون یک دامنه را با دو فرمت XML یا HTML به نمایش می‌گذارند.
در بازاریابی محتوا، سایت‌های رقیب روزانه محتوای جدیدی در ایندکس گوگل ثبت می‌کنند. برای آنکه شما هم از رقابت عقب نمانید باید با استفاده از Sitemap به موتور جستجو برای ایندکس سایت‌تان کمک کنید. نگران نباشید، این مقاله از تسمینو را دقیقاً به‌همین‌خاطر نوشته‌ایم.
سایت مپ با ارائه چیدمان شفاف از ساختار سایت به موتور جستجو، راه خزنده های وب برای نفوذ به سایت را هموار می‌کند. در برخی از سایت‌های به کمک نوع خاصی از نقشه سایت، ساختار سلسله‌مراتبی برای کاربران نیز به نمایش درآمده تا تجربه کاربری بهبود یابد.
سایت مپ چیزی فراتر از یک ابزار مسیریابی است که به شکوفایی پتانسیل نهفته سایت کمک می‌کند. اگر فقط یک جادو در سئو تکنیکال برای افزایش رؤیت‌پذیری وجود داشته باشد، نقشه سایت است که نقش مهمی در دیده‌شدن صفحات ایفا می‌کند.
در مطلب پیش‌رو بررسی می‌کنیم که سایت مپ چیست و چگونه عمل می‌کند. همچنین با انواع نقشه سایت، اهمیت و انواع مختلف آن آشنا خواهید شد. اگر می‌خواهید گوگل با دقت و توجه کامل سایت‌تان را بررسی کند تا انتها همراه‌مان باشید.
نقشه سایت دقیقاً چیست؟ بررسی فایل سایت مپ و نحوه عملکرد آن به زبان ساده
سایت مپ یک لیست ساختاریافته از URLهای سایت است که برای کمک به موتورهای جستجو و گاه ناوبری کاربران در پیداکردن محتوای دامنه کاربرد دارد. در اینجا منظور از لیست ساختاریافته (Structured List)، یک فرمت خاص است که فهرستی از آدرس‌های سایت را مشخص می‌کند.
صفحات در فهرست با زبانی خاص برای موتورهای جستجو ثبت می‌شوند تا تفسیر ساختار انجام شود. هر فهرست معمولاً شامل اطلاعاتی مثل URL، تاریخ آخرین تغییر، میزان آپدیت‌ها و اهمیت نسبی برای صفحات است. پیکربندی خاص لیست با هدف خوانابودن برای سرچ انجین انجام می‌شود.
همان‌طورکه از اسم Sitemap پیداست، به‌عنوان نقشه‌ای برای خزنده‌های موتور جستجو عمل می‌کند. خزنده‌ها همان ربات‌های موتور جستجو برای ثبت و کراول (Crawl) صفحات وب هستند. سایت مپ هنگام خزش ربات‌ها، آنها را برای درک ساختار سایت و اولویت‌بندی صفحات مهم راهنمایی می‌کند.
نقشه سایت چیزی جز یک فایل ساده نیست. پسوند فایل مپ دو نوع اصلی دارد که کمی بعد به آنها می‌پردازیم. با این فایل موتورهای جستجو متوجه می‌شوند که مهمترین و جدیدترین لینکهای سایت کجا قرار دارند. در نتیجه می‌توانند لینکهای جدید را سریع‌تر پیدا و ایندکس کنند.
سایت مپ چگونه کار می‌کند؟ نگاهی ساده به عملکرد فنی Sitemap
در این بخش عملکرد سایت مپ را با زبانی ساده و به‌صورت قدم‌به‌قدم بررسی می‌کنیم.
ثبت فایل سایت مپ در موتور جستجو: فایل نقشه سایت پس از ساخت به‌صورت دستی یا خودکار در دایرکتوری روت سایت آپلود می‌شود. موتور جستجو یا از طریق فایل رباتس یا با ثبت در ابزارها متوجه ثبت سایت مپ می‌شود.
کشف فایل و خزش: اسپایدرها یا همان خزنده‌های هنگام بازدید سایت به‌دنبال سایت مپ می‌گردند. فایل نقشه دارای برچسب‌های زمانی برای هر صفحه است که تاریخ آخرین تغییر (Last Modified) را نشان می‌دهد. در این مرحله صفحات جدید یا آدرس‌های نیازمند خزش مجدد شناسایی می‌شوند.
ایندکس: URL مهمترین صفحات برای ایندکس‌شدن مشخص می‌شود. همچنین با انواع متادیتای صفحه مثل میزان تغییر (Change Frequency) و اهمیت نسبی (Priority) در فایل، کراولرها قادر به شناسایی صفحات اصلی هستند. در نهایت ایندکس انجام می‌شود.
این ساده‌ترین توضیح از نحوه نقش‌آفرینی سایت مپ در ایندکس محتوای سایت بود. یک سایت فروشگاهی با هزاران صفحه محصول و دسته‌بندی را در نظر بگیرید. بدون سایت مپ، موتورهای جستجو صفحات جدید اضافه‌شده حاوی محصولات نو یا آپدیت صفحات موجود را به راحتی متوجه نخواهند شد.
یک سایت مپ با پیکربندی مناسب و آپدیت منظم، دسترسی خزنده‌ها به هر صفحه دلخواه را تسهیل می‌کند. فرایند ایندکسینگ به‌شرط بهینه‌سازی فایل با بازده و سرعت بیشتری انجام می‌شود چون اهمیت هر صفحه مشخص شده است و هر تغییر در صفحه نتایج جستجو فوراً نشان داده می‌شود.
انواع سایت مپ؛ بررسی فایل‌های مختلف سایت مپ و کاربرد هرکدام
سایت مپ‌ها انواع مختلفی دارند که به‌غیراز کارکرد اصلی، هرکدام برای هدف خاصی متمایز شده‌اند. انواع مختلف نقشه سایت بر اساس پسوند فایل یا کاربرد به چند دسته مختلف تقسیم می‌شوند.
وبمسترها نه‌تنها باید بدانند هر نوع سایت مپ چیست بلکه باید با مزایا و موقعیت مناسب هرکدام آشنا باشند. انواع سایت مپ را در ادامه بررسی می‌کنیم.
۱- سایت مپ HTML؛ مناسب برای بهبود تجربه کاربری
نقشه سایت HTML اغلب برای کاربر انسانی طراحی می‌شود. فایل اچ‌تی‌ام‌ال یک راهنمای ناوبری برای بازدیدکنندگان سایت ارائه می‌کند تا آنها محتوای مختلف سایت را به‌راحتی پیدا کنند. این نوع سایت مپ، فهرست سلسله‌مراتبی صفحات را به‌جای ربات‌ها به کاربر نشان می‌دهد.
مزایای سایت مپ HTML برای کاربر
نوع HTML نقشه سایت، دسترسی به اطلاعات را مخصوصاً برای کاربران ناآشنا با ساختار سایت هموار می‌کند. عملکرد نقشه HTML به‌عنوان نقشه مسیر، به‌نوعی موجب بهبود تجربه کاربری می‌شود. اگر کاربر بتواند محتوای مورد نظرش را به‌راحتی در سایت پیدا کند، گشت‌وگذار بیشتری روی دامنه انجام می‌دهد.
بدین ترتیب، زمان حضور کاربر در سایت (Dwell Time) افزایش خواهد یافت که سیگنال مثبت برای موتور جستجو خواهد بود. سایت مپ HTML در برخی از فروشگاه‌های آنلاین می‌تواند به کاربران برای پیداکردن سریع محصولات مورد نظر کمک کند.
سایت مپ HTML در کجای سایت قرار دارد؟
به‌غیراز منوی کشویی فوقانی بسیاری از سایت‌ها که نوعی مپ محسوب می‌شود، سایت مپ HTML را می‌توان در انتها و بخش فوتر سایت پیدا کرد. گاهی‌اوقات یک صفحه اختصاصی نیز برای آن در نظر گرفته می‌شود.
اگر بازدیدکننده سایت صفحه مورد نظر را به‌راحتی و فوراً پیدا کند، نرخ پرش (بانس ریت) کاهش می‌یابد. گاهی‌اوقات نیز کاربران از این طریق صفحات مرتبطی را پیدا می‌کنند که کمتر در معرض دید قرار دارند.
۲- سایت مپ XML؛ فرمت اصلی فایل مپ برای تسهیل ایندکس سایت
یک نقشه سایت XML منحصر به موتورهای جستجو است. برخلاف سایت مپ HTML که برای مخاطب انسانی تهیه می‌شود، محتوای XML برای ربات‌های موتور جستجو خوانایی دارد. XML قابل‌توسعه است و تقریباً همه سایت‌های بزرگ یک نسخه از آن را دارند.
نقشه XML به ثبت صفحات دامنه در موتور جستجو کمک می‌کند و روی سرعت کشف صفحات جدید و آپدیت‌شده قدیمی تأثیر می‌گذارد.
نحوه تأثیر سایت مپ XML در خزش و ایندکس
سایت‌های دارای تعداد زیاد صفحات یا سایت‌هایی که برخی از محتوای مهم‌شان به‌راحتی از طریق لینکهای داخلی قابل کشف نیستند از سایت مپ XML استفاده می‌کنند. با ثبت یک فایل بهینه XML، وبمستر از شناسایی و کراول دورافتاده‌ترین صفحات سایت که وضعیت لینک‌سازی مناسبی ندارند مطمئن می‌شود.
در زبان XML از چند تگ متا دیتای مهم برای معرفی و اولویت‌بندی آدرس‌ها به ربات‌های خزنده استفاده می‌شود:
تگ <loc>: تگ loc که خلاصه‌شده Location است، باید حتماً در سایت مپ وجود داشته باشد چون به URL هر صفحه اشاره می‌کند.
تگ <lastmod>: این تگ تاریخ آخرین تغییر صفحه (Last Modified Date) یا همان جدیدترین به‌روزرسانی را نشان می‌دهد. اسپایدرهای موتور جستجو تگ لست مود را برای تعیین نیاز صفحه به کراول مجدد به‌خاطر انتشار محتوای جدید بررسی می‌کنند.
تگ <changefreq>: تگ میزان تغییرات (Change Frequency)، احتمالی از تناوب دفعات تغییر یک صفحه را نشان می‌دهد (مثلاً روزانه، هفتگی یا دوره‌های دیگر). موتورهای جستجو با تگ فرکانس تغییرات متوجه می‌شوند که هر چند وقت یک‌بار باید از صفحه بازدید کنند.
تگ <priority>: تگ اولویت درجه اهمیت نسبی را به صفحات سایت اختصاص می‌دهد. محدوده عددی این تگ بین 0.0 تا 1.0 است. وبمسترها از تگ اولویت برای تعیین میزان اهمیت یک صفحه استفاده می‌کنند. مقدار اولویت برای مدیریت بودجه خزش بسیار مؤثر است.
یک بلاگ با انتشار دائم محتوا را در نظر بگیرید. سایت مپ XML، جدیدترین مقالات منتشرشده یا ویرایش‌شده را به موتور جستجو نشان خواهد داد. از این طریق، صفحات مورد نظر با سرعت بالایی ایندکس خواهند شد تا کسب رتبه و ارزیابی عملکرد آنها نیز سریع‌تر قابل انجام باشد.
تفاوت سایت مپ XML با HTML
با‌وجود‌آنکه هر دو نوع فایل به دیده‌شدن صفحات کمک می‌کنند اما به‌خاطر تفاوت در مخاطب (کاربر انسانی و ربات) زبان فنی دارند. فایل نقشه سایت HTML همان‌طور که از اسمش پیدا با زبان نشانه‌گذاری HTML نوشته می‌شود.
HTML نوعی زبان نشانه‌گذاری اَبَرمتنی (Hypertext Markup language) است اما XML زبان نشانه‌گذاری گسترش‌پذیر (Extensible Markup Language) است که آزادی عمل بیشتری به وبمسترها می‌دهد.